PRACA SPOŁECZNA
SKARB NARODOWY (DANINA POLSKA LTD.)
W 1952 roku przesłałem do Montrealu składkę na Skarb Narodowy (Daninę Polską). Wraz z pokwitowaniem otrzymałem odwrotną pocztą list podpisany przez panów: prof. Tadeusza Romera i płk. Andrzeja Libicha z prośbą o zorganizowanie delegatury Skarbu Narodowego w Waterloo. Po dłuższym namyśle i rozmowach z ewentualnymi kandydatami na członków postanowiłem przychylić się do prośby p.p. Romera i Libicha i zacząłem organizować delegaturę. Pierwszymi jej członkami byli członkowie: W. Stankiewicz, E. Jungton, H. Mage, W. Czarnocki, St. Kołodziejczyk, Fr. Wojtaszyński, J. Dutkiewicz i autor. Składka członkowska wynosiła wtedy minimum $2.40 rocznie. Delegaturę tę prowadziłem do 28 marca 1954 roku, kiedy to połączyliśmy się z delegaturą Skarbu Narodowego w Kitchener prowadzoną przez pana Brunona Grużdża. Obie połączone delegatury przejęły nazwę Komitetu Skarbu Narodowego (Danina Polska). W Komitecie tym pozostałem jako członek Zarządu do końca 1955 roku. W drodze wyborów w 1956 r. objąłem przewodnictwo tego komitetu wraz p.p. J. Dutkiewiczem jako sekretarzem i zastępcą, A. Dziuban jako skarbnik. W tym składzie zarząd utrzymał się do 1971 roku. Największa ilość płatników wynosiła 55. Podstawowym zadaniem Skarbu Narodowego jest gromadzenie funduszów na rzecz akcji niepodległościowej, w drodze dobrowolnych regularnych składek. Jeśli od 1952 r. Począwszy, z terenu Kitchener - Waterloo wpływało rocznie od $150.00 do $300.00, to zawdzięczać należy urządzaniu dodatkowych imprez dochodowych, jak np sprzedaż kartek świątecznych, zabawy Skarbu Narodowego i loterie fantowe. Sukcesy tych dodatkowych imprez wysunęły Komitet Skarbu Narodowego w Kitchener - Waterloo na czołowe miejsce między polskimi ośrodkami pracującymi dla Skarbu Narodowego.
Jak w każdej społeczności, tak i w naszej polonijnej, pewna część ludzi idzie po najmniejszej linii oporu zatracając pamięć o kraju swojego pochodzenia, odżegnując się od wszysfikich spraw, które wymagają ofiar pieniężnych i czasu na rzecz kontynuawania akcji mającej na celu przywrócenie wolności naszej Ojczyżnie. Dzisiaj liczba platników zmalała. Ci jednak, którzy pozosta1i, pracują wytrwale, aby Kitchener - Waterloo nie zeszło z czołowego miejsca w pracy dla Skarbu Narodowego.
Przykro mi było, gdy w listopadzie 1961 roku po wspólnym śniadaniu 172 Placówki SWAP i 412 Placówki Polsko-Kanadyjskiego Legionu, jakie odbyło się na dużej sali parafialnej Serca Jezusowego. goście z Toronto zaproponowali, aby nasz Komitet Skarbu Narodowego (Daniny Polskiej Ltd.) przeszedł na stronę Skarbu Narodowego R.P. Po mowach tych panów zabrałem głos i przypomniałem, że Główna Komisja Skarbu Narodowego - Daniny Polskiej na Kanadę wypowiedziała się w przytłaczającej większości przy boku Zjednoczenia z gen. K. Sosnkowskim na czele, co miało miejsce po nieszczęsnym rozbiciu w Londynie w 1954 roku; sugerowałem tym panom, aby udali się do tych ośrodków polonijnych, gdzie ani jeden ani drugi Skarb Narodowy nie ma poparcia, a następnie przypomniałem o nadchodzącym roku milenijnym i konieczności połączenia się dla dobra sprawy polskiej, a nie rozbijania i osłabiania naszych i tak już do granic skromnych działań. W wyniku mojego przemówienia jeden z panów odpowiedział, że nie jest ważne, na który Skarb Narodowy się płaci w ogóle, gdyż pieniądze idą na "Sprawę Polską" i tak. Po moim przemówieniu poparł mnie konkretnyrni słowami p. Jan Pilecki. Po tym przykryrn zajściu kilku płatników z Kitchener odpadło wtedy z listy Skarbu Narodowego (Danina Polska Ltd.).
Doczekałem się, że 8 kwietnia 1973 r. w Toronto nastąpiło połączenie obydwu odłamów Skarbu Narodowego w jedną organizację S.N., na której czele stoi p. A. Budrewicz, a ja należę do ścisłego zarządu tego .połączenia Skarbu Narodowego.
W dniu 20 maja 1962 roku odbył się w moim domu Walny Zjazd Komisji Skarbu Narodowego (Daniny Polskiej Ltd.) na Kanadę, czyli nasz Komitet gościł wszystkich członków wyżej wymienionych Komisji z panem Ambasadorem Tadeuszem Romerem na czele, jako przewodniczącym tejże Komisji.
Kartki świąteczne wydawane przez Główną Komisję Skarbu Narodowego w Londynie nie cieszyły się specjalnym powodzeniem, gdyż były zbyt drogie i tylko w jednym kolorze. Po nawiązaniu łączności z p. Faryniarzem w USA sprowadziliśmy kartki wydawane w jego drukarni. Były one ładne i urozmaicone. P. Faryniarz dodawał nam zawsze do każdego zamówienia 8 - 10 pudełek kartek jako jego dar na Skarb Narodowy. Jednak zbyt późne doręczanie ich mimo ekspressowej wysyłki, oraz zbyt wysokie opłaty celne zmusiły nas do zaprzestania sprowadzania kartek ze Stanów Zjednoczonych.
W niedzielę, dnia 24 sierpnia 1969 roku, mieliśmy zaszczyt gościć po raz drugi b. ambasadora pana Tadeusza Romera w Kitchener. Po wzięciu udziału w polskiej Mszy Św. w kościele Serca Jezusa, pan Ambasador odwiedził po1ską Bibliotekę, która mieściła się wtedy jeszcze w małej sali, czyli w kuchni parafialnej. Następnie na dużej sali parafialnej zebrani Polacy wysłuchali przemówienia na temat "Nasza emigracja w wolnym świecie a sytuacja w Polsce" wygłoszonego przez naszego czcigodnego gościa. Po południu zaś w sali 412 Polskiej Placówki Kanadyjskiego Legionu i obiedzie wydanym na cześć pana Ambasadara, a przed dekoracją zasłużonych działaczy Skarbu Narodowego, wysłuchaliśmy drugiego przemówienia na temat "Jak niebezpieczna jest sytuacja światowa". Pan Ambasador nie szczędził słów uznania dla tych wszystkich, którzy nie ustają w pracy dla zjednoczenia wszystkich wysiłków na korzyść Polski i Kanady.
Sprawazdanie z pobytu p. prof. Tadeusza Romera z Kitchener byłego ambasadora zostało wysłane do ,;Głosu Polskiego", "Związkowca" i "Ameryki-Echo", lecz przez wszystkie te tygodniki sprawozdanie .to zostało zignorowane. Na moją reklamację "Głos Polski" odpowiedział, że takiego sprawozdania nie otrzymał, inne redakcje nawet nie raczyły zadać sobie trudu na odpowiedź. Po pewnym czasie drogą okrężną dowiedziałem się, że p. K. z Kitchener napisał i dołączył nawet zdjęcie z uroczystości dekorowania zasłużonych działaczy polonijnych przez p. prof. Tadeusza Romera, byłego ambasadora, do tego towarzystwa w Toronto, które nie współpracowało ze Skarbem Narodowym (Danina Polska Ltd.) a ono z kolei użyło wpływów do zablokowania tej wiadomości w prasie polskiej. Natomiast dziennik kitchenerski " Kitchener-Waterloo Record " z dnia 15 sierpnia 1969 r. zamieścił notatkę, której polskie tłumaczenie brzmi.:
"Sześciu mieszkańców rejonu otrzymuje polskie odznaczenia": "Tadeusz Ramer, były minister obrony w rządzie polskim, a obecnie profesor uniwersytetu McGill, dekorował w niedzielę sześciu przedstawicieli polskiej grupy etnicznej. Antoni Caputa z Waterloo otrzymał Złoty Krzyż Zasługi: Józef Dutkiewicz, Antoni Dziuban i Leon Ziółkowski z Kitchener, Wojciech Ciepiela z Preston, oraz Kazimierz Sakowicz z Guelph otrzymali Srebrne Krzyże Zasługi. Były ambasador p. Tadeusz Romer dekorował w imieniu Polskiej Rady Jedności Narodowej.
Do sprzedaży kartek wykorzystuję każdą okazję, bądź to na zebraniach organizacyjnych, bądź też w rozmowach prywatnych. Pomagają też panowie: J. Dutkiewicz, A. Dziuban, W. Ciepiela z Preston, oraz p. K. Sakowicz z Guelph, który na tamtym terenie prawadzi delegaturę Skarbu Narodowego. Mnie samemu sprzedaż 110 - 120 pudełek kartek zabiera przeważnie około trzech tygodni. Wspólnie sprzedajemy 160 - 180 pudełek rocznie.
Brałem udział w Walnych Zebraniach Komisji Skarbu Narodowego: w Ottawie w latach 1958 - 1972, w Niagara Falls w roku 1968, w Toronto w roku 1965, oraz dwukrotnie w roku 1973.
Za pracę dla Skarbu Narodowego (Danina Polska Ltd.) otrzymałem: 1) Dyplom Skarbu Narodowego nr. 159 w 1959 roku., podpisany przez gen. Wł. Andersa; 2) Złoty Krzyż Zasługi w 50 rocznicę odzyskania Niepodległości Polski; 3) wpisany zastałem do Honorowej Księgi Działaczy Skarbu Narodowego zasłużonych z Kanady, z okazji 20- lecia powołania Skarbu Narodowego.
Pan Tadeusz L. W. Romer urodził się w Antonoszu na Kowieńszczyźnie. Po studiach w Krakowie (gimnazjum św. Anny) wyższe studia prawa, społeczne i polityczne ukończył w 1917 r. w Lozannie i we Fryburgu (Szwajcaria). W tym też czasie tam pełnił kierowniczą funkcję w Bratniej Pomocy Akademickiej, w redakcji Wielkiej Encyklopedii Po1skiej w języku francuskim, oraz był sekretarzem Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, pod przewodnictwem Henryka Sienkiewicza.
Jesienią 1917 r. powołany na osobistego sekretarza Romana Dmowskiego, Prezesa Komitetu Narodowego Polskiego, przenosi się do Paryża. Z chwilą powstania Poselstwa Polskiego we Francji w 1919 roku mianowany jest pierwszym sekretarzem tegoż Poselstwa. Przeniesiony w 1921 r. do Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie z tytułem radcy, jest zastępcą szefa Gabinetu Ministra pod R. Dmowskirn i Seydą. Później zostaje naczelnikiem Wydziału Zachodniego w Departamencie polityczno - ekonomicznym. W 1928 mianowany radcą Ambasady R:P. we Włoszech. W Lizbonie jest posłem od 1935 roku. Ambasadorem R.P. w Tokio od 1937 do 1941 r. Następnie ambasadorem R.P. w Rosji Sow. od jesieni 1942 do wiosny 1943 roku, następnie krótki okres Pełnomocnikiem Rządu R.P. na Bliskim Wschodzie z siedzibą w Kairze. W Ministerstwie Spraw Zagranicznych w gabinecie premiera Mikołajczyka w Londynie od 14. 7. 1943 do 24. 11. 1944 r. i towarzyszy mu dwa razy do Moskwy, Kierownik Komitetu Pomocy Dzieciom Polskim na Ziemiach Odzyskanych z siedzibą w Londynie. Skarbnik hon. Instytutu Historycznego im. gen. Wł. Sikorskiego, członek Komitetu dla Spraw Oświaty w Wielkiej Brytanii, członek Zarządu Instytutu Polskiego Akcji Katolickiej dla pomocy Polakom w W. Brytanii. W 1946 przenosi się z rodziną do Kanady, gdzie obejmuje funkcję wykładowcy a z czasem profesora języka, literatury i cywilizacji francuskiej na Uniwersytecie McGill. Przewodniczący Stow. Polskich Imigrantów Wojennych w Kanadzie od 1949 r. Dyrektor i członek z wyboru Zarządu Centrali Instytutu Naukowego w Ameryce z siedzibą w N. Jorku. Współzałożyciel i przez wiele lat przewodniczący Komisji Skarbu Narodowego na Kanadę w 1950 r. Po 25 latach pracy na Uniwersytecie McGill przechodzi na emeryturę ale aż do 1973 roku jako częściowe zajęcie prowadzi załozone przez siebie specjalne kursy języka francuskiego dla personelu nauczycielskiego badawczego i administracyjnego tegoż Uniwersytetu. Ambasador Tadeusz Romer zmarł w Wielki Czwartek, 23 marca 1978 r. w Montrealu.